Windy osobowe transportują dziennie w Polsce miliony osób. Rocznie zdarza się w nich ok. 20 wypadków, przy czym w większości ofiarami nie są pasażerowie, ale osoby z obsługi oraz użytkownicy starych dźwigów niewyposażonych w drzwi kabinowe. Oznacza, że windy osobowe to jedne z najbezpieczniejszych maszyn.
Co więcej, obecne normy bezpieczeństwa są dużo bardziej restrykcyjne niż te sprzed kilkudziesięciu lat. Są one stale uaktualniane w kierunku wyeliminowania zagrożeń dla użytkowników oraz osób serwisujących windy.
Co sprawia, że obecne windy są tak bezpieczne? Czynników jest kilka, spośród których najważniejsze są następujące:
DOKŁADNOŚĆ ZATRZYMANIA KABINY NA PRZYSTANKACH
Niedokładne zatrzymanie się na przystanku grozi potknięciem, dlatego w
windach nowego typu stosuje się odwzorowanie za pomocą enkodera umieszczonego w
szybie oraz wciągarki sterowanej falownikiem. W przypadku dużego wydłużenia lin
stosuje się też dodatkowy układ służący do korekcji położenia kabiny.
ZJAZD AWARYJNY
Zjazd awaryjny w sytuacji zaniku napięcia: w przypadku dużej awarii zasilania sieci energetycznej wiele wind zostaje unieruchomionych w tym samym momencie, a co za tym idzie służby konserwatorskie nie mogą szybko uwolnić znajdujących się w nich osób. Dlatego stosuje się dodatkowe układy zasilania, które umożliwiają dojazd do najbliższego przystanku i otwarcie drzwi dla pasażerów. Z brakiem zasilania wiąże się też oświetlenie awaryjne w kabinie oraz system informacji głosowej, które zapobiegają powstaniu paniki.
W przypadku pożaru praktykuje się zjazd awaryjny kabiny na przystanek dla straży pożarnej, otwarcie drzwi i unieruchomienie kabiny.
DRZWI KABINOWE
Drzwi kabinowe i szybowe o odpowiedniej wytrzymałości mechanicznej zapobiegają przed wpadnięciem osób do szybu w wyniku uderzenia.
Gdy występują skrzydła przeszklone, szczeliny między nimi zostają zmniejszone do mniej niż 4mm i wyłożone specjalnymi uszczelkami, co zapobiega zakleszczeniu się między nimi dziecięcych palców.
Ryglowanie drzwi kabinowych uniemożliwia natomiast ich otwarcie gdy kabina nie znajduje się na przystanku. Dzięki temu osoba uwięziona w takiej kabinie, która próbuje się z niej wydostać, nie wpadnie do szybu. Wyposażenie drzwi kabinowych w fartuch o odpowiedniej wielkości i wytrzymałości pozwala zapobiec wpadnięciu do szybu osób podczas awaryjnego uwalniania pasażerów, w sytuacji gdy kabina nie da się przemieścić i nie znajduje się w strefie odryglowania drzwi.
KABINA
Dopasowanie powierzchni podłogi kabiny do udźwigu pozwala nie dopuścić do przeciążenia, a co za tym idzie utraty cierności i awaryjnego hamowania po przekroczeniu prędkości. Chwytacze o wydłużonej drodze hamowania (poślizgowe) zapobiegają przeciążeniom związanym z nagłym zatrzymaniem.
Kluczowa jest też odpowiednia wentylacja kabiny. Oprócz wentylacji grawitacyjnej stosujemy dodatkowo wentylację wentylatorem co ma znaczenie gdy utkniemy w kabinie podczas awarii dźwigu. W przypadku dźwigów panoramicznych narażonych na bezpośrednie działania słońca montuje się klimatyzację.
Stosowane są też rozwiązania mające na celu zapobieganie przed ruchem kabiny z otwartymi drzwiami, takie jak: zmiana napędu na wciągarkę bezreduktorową z certyfikowanymi hamulcami lub specjalny zawór i układ elektroniczny dla napędu hydraulicznego.
Obecne normy pozwalają znacząco ograniczyć ryzyka związane z przemieszczaniem się dla pasażerów. Szczególnie ważne jest tutaj wyposażenie wind w drzwi kabinowe – co dotyczy kilku tysięcy dźwigów licencyjnych bez drzwi kabinowych zamontowanych w budownictwie z wielkiej płyty. Równie istotne jest podnoszenie kwalifikacji osób konserwujących urządzenia oraz zapewnienie im warunków do bezpiecznego przeprowadzenia czynności przeglądowych.
